klasa 5a

WOP  29 maja 2021

Temat: Kościół w średniowieczu

Na co będę zwracać uwagę: 
– jaką rolę odgrywało duchowieństwo w średniowieczu,
– kim byli zakonnicy i czym się zajmowali,

– jakie zakony powstały w średniowiecze. 

Stan duchowny

Do stanu duchownego mógł należeć każdy, kto przyjął święcenia kapłańskie lub zakonne.

Duchowieństwo było najlepiej wykształconą grupą społeczną w średniowieczu. Najważniejszym zadaniem duchownych było duszpasterstwo. Duchowni sprawowali również ważne urzędy państwowe.

Zakon to organizacja, której członkowie składają śluby i żyją według ściśle określonych reguł

Zakonnicy składali śluby ubóstwa, celibatu i posłuszeństwa. Miejscem pobytu zakonników były klasztory. Zakonnicy poświęcali się modlitwie i pracy. Przełożonym klasztoru był opat

 

Najważniejsze zakony średniowieczne

Zakony kontemplacyjne (zakonnicy żyli w zamkniętych klasztorach)

– benedyktyni –  m.in. zajmowali się przepisywaniem ksiąg

– cystersi – odegrali ważną rolę w rozwoju rolnictwa

Zakony żebracze –  zajmowali się duszpasterstwem i żyli z jałmużny

– franciszkanie – założycielem był św. Franciszek z Asyżu

– dominikanie – założycielem był św. Dominik Guzman

 

W średniowieczu Kościół był również ważną instytucją kultury.W klasztorach przepisywano i przechowywano księgi. Kościół organizował szkoły 

Dla chętnych materiał dodatkowy.

________________________________________________________________

WOP  22 maja 2021

Temat: Sztuka średniowieczna

Podręcznik s. 153-157

Na co będę zwracać uwagę: 
– jakie były główne zadania sztuki w okresie średniowiecza
– główne cechy stylu romańskiego i gotyc­kiego w architekturze

 

Sztuka średniowiecza miała ścisły związek z chrześcijaństwem. Jej głównymi zadaniami było głoszenie chwały bożej oraz przybliżanie ludziom zasad wiary. Dzięki malowidłom i rzeźbom religijnym było możliwe pozna­nie przez niepiśmiennych ludzi treści Pisma Świętego.

Cechy architektury romańskiej:                                                            

- zwarta bryła

- łuki półkoliste
- małe okna
- materiał budowlany-kamień
- prostota
- kościoły dekorowane rzeźbami i płaskorzeźbami.

Cechy architektury gotyckiej:
- bryła-wysoka, strzelista, lekka
- materiał budowlany-cegła, rzadziej kamień
- łuki-ostre
- konstrukcja-szkieletowa
- dekoracja-witraże

_____________________________________________________________

Język polski, 22 maja 2021

Temat: “Kołysanka dla Okruszka” A. Osieckiej.

Przeczytaj tekst na str. 236 w podręczniku, a następnie wysłuchaj poniższego nagrania.

Zastanów się, jakie inne polskie kołysanki znasz. Jak opiszesz ich melodię? O czym opowiadają?

Następnie wysłuchaj poniższych nagrań, zwracając szczególną uwagę na polską wymowę charakterystyczną dla owych czasów.

Zapisz w zeszycie, co to jest zdrobnienie i wypisz zdrobnienia z tekstu "Kołysanki dla Okruszka".

Wykonaj zadanie 2c i 3 na str. 237 do zeszytu.

Temat: Rozmawiamy o samotności.

Napisz w zeszycie Twoje skojarzenia z wyrazem "samotność" - co to słowo dla Ciebie znaczy? Kiedy można czuć się samotnym?

Przeczytaj tekst na s. 281-283 w podręczniku.

Wykonaj zadanie 1 i 2a do zeszytu.

Uzupełnij tabelkę:

Kiedy można czuć się samotnym?	Co można zrobić, by nie czuć się samotnym?	Jak można pomóc tym, którzy czują się samotni?

Temat: “Katarynka” Bolesława Prusa.

https://www.youtube.com/watch?v=qGpdWfupiS0

Jakie cechy noweli dostrzegasz w tym utworze? Zapisz 3 z nich w zeszycie.

Napisz w zeszycie bohaterów, miejsce i czas akcji, a także plan wydarzeń z zaznaczeniem punktu kulminacyjnego.

___________________________________________________

WOP  15 maja 2021

Temat: Monarchia stanowa w Polsce

Podręcznik s. 222-227

Na co będę zwracać uwagę:

- jakie są różnice między monarchią patrymonialną i stanową,

- w jaki sposób polskie rycerstwo stało się szlachtą,
- jakie przywileje otrzymała szlachta od władców Polski.

Ważne pojęcia:

stan - grupa społeczna wyodrębniona pod względem prawnym; przynależność do niego (poza duchowieństwem) była dziedziczona

przywilej - dokument wydawany przez władcę dla określonej grupy społecznej, regulujący jej status prawny

rycerstwo - grupa społeczna w średniowiecznej Europie, której zadaniem była służba wojskowa, wytworzyła ona specyficzny styl życia i obyczajowość

magnateria - górna warstwa szlachty w Polsce, nie wyodrębniona w sensie prawnym; kryterium przynależności do magnaterii był przede wszystkim majątek

Stany w średniowiecznej Polsce:

- duchowieństwo

- rycerstwo (później przekształcone w szlachtę)

- mieszczaństwo

- chłopstwo

Dla chętnych materiał dodatkowy do poczytania.

_________________________________________________________________

Język polski, 15 maja 2021

Temat: Jak streszczać tekst?

Na podstawie powyższej prezentacji zanotuj w zeszycie, czym jest streszczenie i jak je zapisać (10 podpunktów).

Przeczytaj tekst "Zadanie domowe" na str. 263-264 w podręczniku.

Wykonaj zad. 1, 2 i 3 (s. 263-264) do zeszytu, a następnie napisz jego streszczenie w zeszycie (5-7 zdań).

Temat: W roli dziennikarzy.

Obejrzyj poniższe nagrania wszystkie poniższe nagrania, a następnie zastanów się, czym się różnią. Zwróć uwagę na dźwięk, obraz, sposób mówienia prowadzących, emocje, wystrój studia itd.

Przeanalizuj informacje o dziennikarzach na str. 266 w podręczniku, a następnie zapisz w zeszycie czym zajmuje się: dziennikarz, korespondent, youtuber i reporter.

Obejrzyj powyższe video i przeczytaj zasady podane w zad 2. na stronie 267 w podręczniku.

Następnie dokończ w zeszycie następujące zdanie:

Dziennikarstwo to odpowiedzialność, ponieważ...

_____________________________________________________

WOP

8 maja 2021

Temat: Czasy świetności dynastii Jagiellonów

Podręcznik, s. 216-221

Na co będę zwracać uwagę:
- kiedy i w jakich okolicznościach Polska odzyskała Pomorze Gdańskie
- na jaki czas przypadł okres świetności dynastii Jagiellonów

Notatka:

1. Po śmierci Władysława Jagiełły w 1434 roku na tronie zasiadł jego syn Władysław III, został on również królem Węgier. Zginął w 1444 roku w bitwie pod Warną, dlatego nazwano go  Władysławem Warneńczykiem.

2. Kolejnym królem był młodszy syn Jagiełły, Kazimierz Jagiellończyk. Był energicznym władcą, oparł się na średniozamożnym rycerstwie, wspierał Akademię Krakowską, sztukę, architekturę i oświatę. 

3. Wojna trzynastoletnia 1454-1466 z zakonem krzyżackim skończyło się odzyskaniem przez Polskę Pomorza Gdańskiego. 

Materiał dodatkowy dla chętnych.

______________________________________________________________________________

Język polski, 8 maja
Temat: "Dynastia Miziołków"

Na podstawie lektury opisz w kilku zdaniach Twój ulubiony fragment książki.

Zagraj w grę na temat bohaterów książki: https://wordwall.net/pl/resource/456040

Na podstawie książki zanotuj w tabelce informacje o bohaterach:

Mamiszon	Kaszydło i Mały Potwór	Papiszon	Fifa i Klakson

Przygotuj się do testu:

1. https://wordwall.net/pl/resource/2527798/polski/dynastia-mizio%c5%82k%c3%b3w

2. https://wordwall.net/pl/resource/2754587/polski/dynastia-mizo%c5%82k%c3%b3w-pytania-do-lektury

_________________________________________________________

Język polski 10-17 kwietnia 2021

8 maja - DYNASTIA MIZIOŁKÓW - omówienie

15 maja - test z lektury

Temat: Pisownia wyrazów z rz, ż, ch, h - inne reguły. Zdrowa dieta.

str. 221 w podręczniku, Pisownia wyrazów z rz, ż, ch, h - inne reguły

Czytamy komiks "Król Salomon i więźniowie", a następnie wypisujemy z niego do zeszytu sześć podkreślonych wyrazów, obok każdego notujemy regułę objaśniającą pisownię rz, ż,ch lub h (z niebieskiej ramki poniżej).

Wykonujemy zadania w zeszycie ćwiczeń: 

1, str. 85,

3,4,5, str. 86

Zadanie domowe: str. 87 w ćwiczeniach

ZDROWE ODŻYWIANIE SIĘ

Zapisz w zeszycie 8 Twoich skojarzeń ze zdrową dietą.

Pytania pomocnicze:

Czym jest zdrowe odżywianie się? Jak często jeść posiłki? Co jemy a czego nie jeść? Co pić? Jak jeść? Kiedy? Czego unikać?

Przeczytaj o właściwym odżywianiu się tutaj: Właściwe odżywianie warunkiem zdrowia

Przeanalizuj poniższą piramidę, a następnie postaraj się ułożyć plan dwóch posiłków dla siebie.

Podsumowanie (na podstawie: Właściwe odżywianie warunkiem zdrowia)

• Nasze zdrowie w dużej mierze zależy od tego, jak się odżywiamy, czyli czy nasza dieta jest zróżnicowana, a posiłki zbilansowane pod względem energetycznym  i spożywane regularnie.

• Ważna jest świadomość tego, co jemy. Dlatego też dobrze jest sprawdzać informacje zawarte na etykietach produktów spożywczych.

• Nieodpowiednia dieta może prowadzić do zaburzeń i chorób.

___________________

WOP

Dla grupy pracującej w domu 16 kwietnia 2021

Temat: Unia polsko-litewska

Na co będę zwracać uwagę:
- w jakich okolicznościach polski tron objęła Jadwiga Andegaweńska
- jakie były przyczyny i skutki unii w Krewie
- jakie było znaczenie bitwy pod Grunwaldem

Notatka:

1. Po śmierci Kazimierza Wielkiego tron polski przypadł węgierskiej dynastii Andegawenów. Ludwik Węgierski został królem Polski. Ludwik Węgierski również nie miał syna, lecz za zgodą szlachty na tronie zasiadła jego córka Jadwiga.

2. W 1385 roku doszło do podpisania unii polsko-litewskiej w Krewie. Polska i Litwa chciały zjednoczyć siły w walce z zagrożeniem jakie obu państwom stwarzał Zakon Krzyżacki. Mężem Jadwigi został Władysław Jagiełło.

3. Jagiełło rządził po śmierci Jadwigi i zgodnie z jej testamentem doprowadził do wznowienia działalności uniwersytetu w Krakowie. Dlatego jest on nazwany Uniwersytetem Jagiellońskim.

4. Wielka wojna z zakonem krzyżackim rozpoczęła się w 1409 roku. 15 lipca 1410 roku doszło do bitwy pod Grunwaldem. Bitwa zakończyła się zwycięstwem wojsk polsko-litewskich i znacznym osłabieniem zakonu krzyżackiego.

Dla powtórzenia obejrzyj filmy:

Jadwiga i Jagiełło – Od Andegawenów do Jagiellonów

Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim

Praca domowa: ćwiczenia s. 113-115
Dla chętnych: ćwiczenia s. 116-117 i quiz

_________________________________________________________________

Dla grupy pracującej w domu 27 marca i 10 kwietnia 2021

Na ostatniej lekcji omawialiśmy rządy Kazimierza Wielkiego.

Władzę po królu Władysławie Łokietku w Królestwie Polskim odziedziczył jego syn Kazimierz (nazwany później Wielkim). Został on koronowany w katedrze wawelskiej. Władca musiał uporać się z wieloma problemami. Państwo było wyniszczone długotrwałymi wojnami, co nie sprzyjało rozwojowi gospodarczemu. Jednak król okazał się dobrym gospodarzem. Za jego długiego panowania (panował w latach 1333–1370) Polska stała silnym się państwem z dobrze rozwiniętą gospodarką. Był ostatnim władcą z dynastii piastowskiej na polskim tronie.

Praca w domu: rozwiąż quiz. 

Praca z mapą. Odpowiedzi zapisz w zeszycie:

a) Wskaż ziemie, które zostały przyłączone do Królestwa Polskiego za czasów Kazimierza Wielkiego.

b) Wskaż państwa, z którymi sąsiadowało Królestwo Polskie.

c) Wymień i wskaż największe miasta w Polsce za czasów Kazimierza Wielkiego.

d) Wskaż ziemie, które Krzyżacy zwrócili Polsce na mocy pokoju zawartego 1343 roku w Kaliszu.

e) Przyjrzyj się mapie i powiedz, dlaczego Władysław Łokietek i Kazimierz Wielki zabiegali tyle lat o odzyskanie Pomorza Gdańskiego. Dlaczego utrata tych ziem była taka dotkliwa dla państwa polskiego?

Dla chętnych: Przeczytaj lekcję zrób ćwiczenia pod tekstem

_________________

Język polski, 20-27 marca 2021

Temat: Podział wypowiedzeń - powtórzenie. Związki wyrazowe w zdaniu. "Przeprowadzka".

PODZIAŁ WYPOWIEDZEŃ

Na podstawie powyższego video oraz tabeli na stronie 207 w podręczniku przygotowujemy notatkę o wypowiedzeniach do zeszytu (można przepisać tabelę bez przykładów)

Równoważnik a zdanie:

Wykonujemy zad. 1,2 na str. 78-79 w ćwiczeniach

ZAD. DOMOWE: str. 80-81 w ćwiczeniach

ZWIĄZKI WYRAZOWE W ZDANIACH

str. 238 w podręczniku - czytanka

str. 239, wykonujemy do zeszytu zadania 1 i 2

zeszyt ćwiczeń- wykonujemy zadania na stronach: 94-95

Zad. domowe: str. 97 w ćwiczeniach

"Przeprowadzka"

Czytamy tekst na str. 229-234

Zastanów się, co główna bohaterka myślała o sobie i swoim życiu przed i po przeprowadzce
(zad. 3a, str. 235)

Wykonujemy do zeszytu zadanie 2b, str. 235 (tabelka).

___________________

20 marca 2021

Dla grupy pracującej w domu krótkie powtórzenie z ostatnich lekcji.

Kliknij na mapę i przypomnij sobie jak Bolesław Krzywousty podzielił Polskę między swoich synów:

Zrób krótki quiz, a potem zobacz, dlaczego dzielnice były dzielone na coraz mniejsze: 

I na koniec krótkie powtórzenie o władcach z dynastii Piastów i wydarzeniach z nimi związanych.

Do zobaczenia za tydzień w szkole!

___________________________________________________________________

Język polski, 13 marca 2021

20 i 27 marca - test z lektury Janko Muzykant

Czytamy Dynastię Miziołków na 8-15 maja

ZADANIE DODATKOWE DLA CHĘTNYCH:

1) Wyobraź sobie, że Janek urodził się we współczesnych czasach w wybranym przez Ciebie miejscu na świecie. Napisz alternatywną wersję historii Janka w formie krótkiej noweli (2 strony w zeszycie). Pamiętaj o punkcie kulminacyjnym i puencie.

LUB

2) Napisz 3 wierszowane bajki, które obrazują wybrane przez Ciebie polskie przysłowia.

Prace wysyłamy mailem lub przynosimy na zajęcia do końca marca.

Temat: Czas na bajkę.

Bajka - krótki utwór, napisany wierszem albo prozą; bohaterowie (najczęściej zwierzęta, rośliny) uosabiają (przedstawiają) cechy ludzkie. Bajka zawiera morał (nauka, pouczenie o życiu).

Czytamy bajki, str. 223-225 w podręczniku, i uzupełniamy tabelkę.

Tytuł, autor	bohaterowie	cechy bohaterów	morał	sposób zapisu
Kruk i lis, I. Krasicki	kruk, lis	lis - sprytny kruk - naiwny, lubił pochwały	Bywa często oszukany, kto lubi być chwalony.	wierszem
Lis i kozieł, A. Mickiewicz	lis, kozioł	lis - sprytny kozioł - naiwny	W niekorzystnej sytuacji nie warto rozpaczać, lepiej szukać rozwiązania.	wierszem
Trzcina i oliwka, Ezop	trzcina, oliwka	trzcina - spokojna, cierpliwa oliwka - zarozumiała	Cierpliwość jest lepsza od przechwalania się.	prozą
Pszczoła i szerszeń	Pszczoła szerszeń	pszczoła - pracowita, krytykancka szerszeń - biedny	Jak ktoś jest w gorszej sytuacji, to lepiej mu współczuć, niż wypominać.	wierszem
Syn i ojciec	syn, ojciec	syn - młody ojciec - stary	Każdy wiek ma swoje minusy.	wierszem

Zad. dom. str. 88-90 (zad. 1-5) w ćwiczeniach

lub na epodręczniki zad. 2-6 https://epodreczniki.pl/a/co-wiesz-o-bajkach/DgcAZBwwX

Więcej o bajkach Krasickiego dla chętnych: https://www.youtube.com/watch?v=3VMSY2Pa9GQ

____________________________________________

WOP

13 marca 2021

Temat: Zjednoczenie Polski
Podręcznik Wczoraj i Dziś, str. 198-202

Po dzisiejszej lekcji będziesz wiedzieć:
- którzy książęta podejmowani próby zjednoczenia Polski
- z kim Władysław Łokietek rywalizował o koronę Polski
- jakie polskie ziemie zjednoczył Władysław Łokietek

Notatka:
Wstaw w wykropkowane miejsca: Henryk Brodaty, Kościół, Przemysł II, Wacław II, Władysław Łokietek
1.   Prekursorami zjednoczenia państwa byli książęta śląscy. ……………………… zjednoczył  Śląsk, Wielkopolskę i Małopolskę, czyli połowę obszaru państwa polskiego sprzed rozbicia dzielnicowego. 
2.   Jednym z ośrodków zjednoczeniowych był ………………………. Arcybiskupstwo w Gnieźnie obejmowało obszar całego państwa. 
3.   Pierwszym, który doprowadził do koronacji w Gnieźnie na króla Polski był w 1295 roku książę wielkopolski ………………………. Uczynił to po podboju i przyłączeniu do swojej dzielnicy Pomorza Gdańskiego. 
4.   W 1291 roku władzę w Krakowie objął król Czech ………………………. Wkrótce opanował Wielkopolskę oraz podporządkował sobie większość księstw śląskich. W 1300 roku koronował się w Gnieźnie na króla Polski. 
5.  ……………………… zajął Kraków, Sandomierz, ziemię łęczycką, sieradzką i Pomorze Gdańskie. W 1314 roku  podporządkował sobie Wielkopolskę i mając w swych rękach dwie główne dzielnice, rozpoczął u papieża starania o koronę.
6.   Koronacja Władysława Łokietka na króla Polski w Krakowie w 1320 roku oznaczała koniec rozbicia dzielnicowego. Niestety tylko część ziem piastowskich znalazła się w granicach odbudowanego państwa: Wielkopolska, Małopolska i ziemia łęczycko-kujawska.  
Obejrzyj film, aby utrwalić wiadomości:

oraz:

Praca domowa: ćwiczenia s. 108-109 z zeszytu ćwiczeń
Dla chętnych: quiz i prezentacja 

____________________________________________________________

Język polski, 6 marca 2021

Temat: Wyrazy dźwiękonaśladowcze. Janko Muzykant.

źródło: https://epodreczniki.pl/a/wyrazy-dzwiekonasladowcze-w-poezji-i-prozie/Dg76FM8I1#:~:text=Aby%20odda%C4%87%20d%C5%BAwi%C4%99ki%20i%20odg%C5%82osy,hau%2C%20odg%C5%82osy%20maszyn%3A%20wrrr.

Zapisz w zeszycie poniższą definicję.

Wyrazy dźwiękonaśladowcze: 

1. naśladują dźwięki, np. hau, kap kap, miau, klik, wrrr

2. brzmieniem przypominają te odgłosy, np. szurać, ćwierkać, dzwonić, miauczeć. 

Stosowane są często w poezji, by pobudzić naszą wyobraźnię, oddać nastrój opisywanej sytuacji. 

Poszukaj wyrazów dźwiękonaśladowczych w komiksie o wampirach na stronie 204-206.

Zastanów się, jakie dźwięki wydają przedmioty w Twoim domu i zapisz je w zeszycie, np. drzwi, kran, klawiatura, włącznik światła, lub inne.

Następnie wykonujemy ćwiczenia 1-3  na stronach 76-77 w zeszycie ćwiczeń.

Janko Muzykant

Poszukaj różnych definicji noweli, np. w encyklopedii, w słowniku terminów literackich online, a następnie na ich podstawie napisz własną definicję.

Możesz zamiast tego uzupełnić definicję w zadaniu 3 tutaj i przepisać ją do zeszytu.

Zastanów się nad postacią Janka? Czy miał on możliwość wpłynięcia na bieg wydarzeń? Jakimi epitetami opisałbyś Janka? Zapisz w zeszycie trzy, które przychodzą ci do głowy jako pierwsze, kiedy pomyślisz o tym bohaterze.

Zapisz w zeszycie krótki plan wydarzeń utworu, zaznacz punkt kulminacyjny utworu.

Zadanie domowe: Zastanów się i napisz w kilku zdaniach (maksymalnie 10 zdań), jaka jest problematyka utworu Janko Muzykant i jakie jest Twoje zdanie na ten temat, jak oceniasz przedstawione w utworze postawy społeczności wiejskiej wobec Janka?

Proszę o przesłanie zdjęcia zadania mailem do 20 marca.

______________________________________________________

JĘZYK POLSKI, 27 lutego 2021

Temat: Jak się zachować? "Loteria". Pieniądze szczęścia nie dają.

Przyjrzyjcie się planszy na stronie 194-195 w podręczniku. Zastanówcie się, jakie uczucia towarzyszyły bohaterom tych sytuacji oraz jak zachować się wobec kogoś, kto odczuwa: smutek, strach, radość?

Przeczytajcie i wyjaśnijcie zwroty w ramce z zad. 4, s.195 i zapiszcie do zeszytu trzy z nich - najlepiej te, których wcześniej nie znaliście lub nie używaliście zbyt często.

Czytamy tekst pt. “Loteria” (s. 196-199), a następnie ustalamy:

• jakich mamy tu bohaterów

• fabułę utworu, czyli wszystkie działania bohaterów, które budują akcję utworu

Może w tym pomóc rozwiązanie tego quizu: https://wordwall.net/resource/2607685/polski/na-podstawie-tekstu-loteria-olgi-tokarczuk-odpowiedz-na

Następnie przeczytajcie proszę komiks na str. 201-204.

Zad. domowe:

zad. 2, str. 200 oraz napisać 5-10 zdań na podstawie opowiadania Loteria i komiksu (str. 201-204), jak można zrozumieć sformułowanie “pieniądze szczęścia nie dają”. Pytania pomocnicze: Co daje więcej szczęścia: bogactwo w samotności czy miłość i towarzystwo najbliższych, ale w biedzie? Co w życiu jest najcenniejsze? Czego za pieniądze kupić nie można?

Czytamy lekturę “Janko Muzykant” - będziemy ją omawiać 6 marca

https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/janko-muzykant.html

__________________________________________________________